پرش زمانی فیلم‌ «انتقام‌جویان: پایان بازی» پیوستگی دنیای سینمایی مارول را خراب کرد

پیوستگی و تداوم اغلب به عنوان عنصر محبوب طرفداران سرسخت شناخته می‌شود و در واقع، بخشی اساسی از هر فرانچایز، به ویژه عنصر مرکزی هر جهان مشترکی مانند دنیای سینمایی مارول است.

هشدار: در این متن، داستان قسمت اول سریال «شی‌هالک: وکیل دادگستری» (She-Hulk: Attorney at Law) لو می‌رود

در ابتدایی‌ترین حالت، می‌توان پیوستگی و تداوم را ترتیب رخ دادن رویدادها در نظر گرفت. این مفهوم به بینندگان اجازه می‌دهد تا یک روایت کلی در ذهن خود بسازند، چگونگی عملکرد و توسعه طرح‌ها و مضامین را بفهمند و اعمال و انگیزه‌های شخصیت‌ها را به درستی تفسیر کنند. این بدان معناست که جدول زمانی دنیای سینمایی مارول در دیزنی‌پلاس بسیار فراتر از صرفا یک ترتیب زمانی متناوب است. این جدول زمانی به بینندگان کمک می‌کند تا رویدادها را در کنار قهرمانان و شروران مورد علاقه خود تجربه کنند و از این طریق از تکامل و رشد دنیای سینمایی مارول لذت ببرند.

دنیای سینمایی مارول موفق‌ترین جهان مشترک تخیلی سینما و تلویزیون است. با این حال، به نظر می‌رسد که استودیوی مارول به طور خاص به پیوستگی آن، چه در مقیاس کوچک و چه در جزئیات بزرگ‌تر اهمیتی نمی‌دهد. پرش زمانی پنج ساله فیلم‌ «انتقام‌جویان: پایان بازی» با وجود هیجانات آن صدمات زیادی به پیوستگی این جهان مشترک وارد کرده است و تصمیم‌گیرندگان مارول یا متوجه آن نشده‌اند یا صرفا اهمیتی به آن نمی‌دهند.

جدول زمانی دنیای سینمایی مارول همیشه آشفته است

بیشتر بینندگان تا قبل از فیلم «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» متوجه عدم پیوستگی دنیای سینمایی مارول نشده بودند. این فیلم هشت سال پس از نبرد نیویورک در فیلم «انتقام‌جویان» روایت می‌شود اما این موضوع چندان با عقل جور درنمی‌آید. حمله چیتاوری به نیویورک در سال 2012 بود و داستان «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» مستقیما از فیلم «کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی» ریشه گرفت و به صراحت تایید شد که داستان فقط چهار سال بعد از آن اثر اتفاق می‌افتد. مارول در ابتدا سعی کرد از اعتراف خطای خود خودداری کند اما در نهایت جو و آنتونی روسو، کارگردانان «پایان بازی» و «جنگ ابدیت» اذعان کردند که این اشتباه بسیار نادرست و نابه‌جا بوده است.

این مهم‌ترین مشکل مرتبط‌ با پیوستگی در تاریخ دنیای سینمایی مارول بود اما تنها مشکل نیست. برای مثال، فیلم «مرد آهنی» در سال 2008 روایت شد. دیالوگ‌های «مرد آهنی 2» تایید می‌کنند که رویدادهای این فیلم نیز فقط چند ماه بعد از مرد آهنی اصلی رخ می‌دهند و این بدان معناست نمایشگاه استارک (حداقل) در سال 2009 برگزار شده است اما «مرد آهنی 2» بخشی از هفته بزرگ فیوری است و داستان آن باید همزمان با «ثور» و «هالک شگفت‌انگیز» اتفاق بیافتد. دیالوگ‌های «انتقام‌جویان» تایید می‌کنند که حمله چیتاوری یک سال پس از اولین تماس بین سازمان شیلد و ثور رخ داده و بدین ترتیب هفته بزرگ فیوری به طور قطع در سال 2011 اتفاق افتاده است. در واقع توالی رویدادها بدون تغییر است اما زمان دقیق آن‌ها با یک‌دیگر مطابقت ندارد.

شاید مارول دوست نداشته باشد این موضوع را اعتراف کند اما پیوستگی دنیای سینمایی مارول همیشه درهم و برهم بوده است. آن‌ها در سال 2016 و پس از فیلم «کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی» برادران روسو، اهمیت پیوستگی را درک و تلاش کردند ارتباط عناصر مختلف با یک‌دیگر را در نظر بگیرند. رویکرد آن‌ها ساده است. هنوز چیزی بر خلاف این موضوع اعلام نشده اما داستان هر فیلم مارول در سال اکران خود اتفاق می‌افتد. این روش بی‌نقص نیست و تضادهای زیادی ایجاد می‌کند اما ساده و کارآمد به نظر می‌رسد.

پرش زمانی «پایان بازی» پیوستگی دنیای سینمایی مارول را خراب می‌کند

برادران روسو اصول اساسی حاکم بر جدول زمانی دنیای سینمایی مارول را ایجاد کردند اما تخریب و شکست این اصول چندان طول نکشید. عامل اصلی، فیلم‌ «انتقام‌جویان: پایان بازی» با یک پرش بی‌سابقه پنج ساله است. این دوره که با نام بلیپ شناخته می‌شود، زمانی شروع شد که تانوس بشکنی زد و نیمی از موجودات زنده جهان را از صحنه روزگار پاک کرد و این دوران در ادامه، زمانی پایان یافت که انتقام‌جویان تانوس را شکست دادند و پس از پنج سال همه چیز کهکشان را به حالت سابق بازگرداندند. برادران روسو با این جهش زمانی بر مقیاس و بزرگی اعمال تانوس تاکید کردند و یک فیلم پرفروش ابرقهرمانی ساختند که در آن، اقدامات در واقع عواقبی در پی دارند.

اما متاسفانه به نظر می‌رسد که بلیپ دنیای سینمایی مارول را در هم شکسته است. فاز 4 پرش زمانی آن فیلم را فراموش می‌کند و «شانگ‌چی و افسانه ده حلقه» و «شی‌هالک: وکیل دادگستری» به طور ناخواسته از در نظر گرفتن این وقفه زمانی صرف نظر می‌کنند. فیلم شانگ‌چی ارجاعات زیادی به خط زمانی شخصی شخصیت اصلی خود دارد و اگر در سال اکران خود روایت می‌شد، حس بهتری ایجاد می‌کرد. اما امکان این اتفاق فراهم نیست، زیرا داستان به طور قطعی در دورانی پس از بلیپ تعریف می‌شود. بدتر از آن، در قسمت اول «شی‌هالک» می‌بینیم که بروس بنر به 15 سال تجربه خود به عنوان هالک اشاره می‌کند، در حالی که او در واقع 20 سال پیش این نقش را پذیرفته است و واضحا نویسندگان فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی مارول حرف خودشان را هم فراموش می‌کنند و پرش زمانی پایان بازی را نادیده می‌گیرند.

البته پرش زمانی پنج ساله «انتقام‌جویان: پایان بازی» به دلایل خاصی چنین تاثیری داشته است. دنیای سینمایی مارول مانند خود کمیک‌ها، همیشه سعی کرده خود را به عنوان دنیایی نزدیک به مخاطبان ارائه دهد، البته با این تفاوت که دارای خدایان، هیولاها، بیگانگان و جهش‌یافته‌های فراوانی است. روند اولیه برادران روسو به تثبیت این رویکرد در زمان‌بندی دنیای سینمایی مارول کمک کرد اما پرش زمانی و در واقع، آسیب جمعی جهان به خاطر بشکن تانوس با این موضوع در تضاد است. صراحتا جای تعجب نیست، چرا که نویسندگان داستان خود را برخلاف اصول اساسی دنیایی که در آن زندگی می‌کنند به نگارش درمی‌آورند و مدام پنج سال از دست‌رفته را فراموش می‌کنند.

آیا می‌توان جدول زمانی پس از پایان بازی دنیای سینمایی مارول را به درستی اصلاح کرد؟

همه عناصر برای رفع یک زمینه مشکل‌ساز تنظیم شده‌اند. فاز 4 کاملا خارج از چهارچوب اصلی روایت می‌شود و حتی نویسندگان و عوامل آثار نیز متوجه نمی‌شوند که آیا فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی آن‌ها با روایت کلی دنیای سینمایی مارول مطابقت دارد یا خیر. جدول زمانی دنیای سینمایی مارول به رفع این پیچیدگی کمک می‌کند اما حتی این جدول نیز ناقص است و در واقع فقط گاهی اوقات به کار می‌آید. این رویکرد بیشتر شبیه یک ابزار بازاریابی و فروش است که مخاطبان را به تعامل با دنیای سینمایی مارول به روش‌های مختلف ترغیب می‌کند و شاید عوامل مارول خودشان هم نمی‌خواهند که جدول زمانی دنیای سینمایی مارول را به درستی تنظیم کنند.

استودیوی مارول به طرز عجیبی پیوستگی و تداوم مکانی و زمانی خود را نادیده می‌گیرد و این مشکل احتمالا به دلیل حجم انبوه محتوایی که اکنون توسط مارول منتشر می‌شود بدتر نیز خواهد شد. این استودیو چند سال پیش مدعی شد که بر روی ساختن چهار فیلم در سال تمرکز کرده است. در حال حاضر، آن‌ها چهار یا پنج فیلم در سال، علاوه بر چندین سریال تلویزیونی منتشر می‌کنند. حجم تقاضا برای محتوای آن‌ها خارق‌العاده است اما در عوض، پیوستگی و تداوم این آثار قربانی می‌شود.

چرا مارول چندان به این مسئله اهمیت نمی‌دهد؟

استودیوی مارول در واقع به عدم تطابق جدول زمانی و حفره‌های داستانی دنیای سینمایی مارول اهمیتی نمی‌دهد. این موضوع را می‌توان از نمایش عبارت «هشت سال بعد» در فیلم «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» متوجه شد. مارول در ابتدا سعی کرد از اعتراف به اشتباه خود جلوگیری کند. در واقع، به نظر می‌رسد این اولین بار در مارول بود که یک شخص واقعا اذعان کرد که عوامل سازنده به زمان‌بندی این دنیای سینمایی اهمیت می‌دهند و فایگی بر اصول کار آثار مارول بر اساس یک جدول زمانی مشخص اشاره کرد اما شواهد و قرائن خلاف این قضیه را ثابت می‌کنند.

درک این رویکرد آسان است. در واقع عدم پیوستگی و تداوم تاثیر مالی خاصی بر دنیای سینمایی مارول نداشته است. «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» در گیشه موفق بود و بیش از 880 میلیون دلار در سراسر جهان فروخت. حتی جدول زمانی دنیای سینمایی مارول بر روی سرویس‌ استریم دیزنی‌پلاس ده ردیف پایین‌تر از همه آثار قرار دارد و مخاطب باید خیلی پیگیر باشد تا آن را با دقت مطالعه کند و این موضوع نشان می‌دهد که مارول زمان‌بندی را نه بخش مرکزی جهان مشترک خود، بلکه یک گزینه اضافی اختیاری برای بینندگان وفادار می‌داند. سازندگان دنیای سینمایی مارول حتی پس از پرش زمانی پنج ساله «پایان بازی» نیز چندان به این مسائل اهمیت نمی‌دهند و بعید است که این شرایط تغییر کند.

منبع: screenrant